Τετάρτη 22 Απριλίου 2009

GEAB N°34 Καλοκαίρι 2009: Η κατάρρευση του διεθνούς νομισματικού συστήματος είναι γεγονός

Το επόμενο στάδιο της κρίσης θα προέλθει από ένα κινέζικο όνειρο. Πράγματι, τι στο διάολο μπορεί να ονειρεύεται η Κίνα, πιασμένη -αν πιστέψουμε την Ουάσιγκτον- στην "παγίδα του δολλαρίου" του χρέους της αξίας 1,400-δισεκατομμυρίων δολλαρίων (1); Αν πιστέψουμε τους Αμερικανούς ηγέτες και τους ακόλουθούς τους ειδικούς των ΜΜΕ, η Κίνα το μόνο που ονειρεύεται είναι να παραμείνει αιχμάλωτη, και ακόμα να εντείνει τη σφοδρότητα των όρων αιχμαλωσίας της αγοράζοντας συνεχώς περισσότερα Αμερικανικά ομόλογα και δολλάρια (2).


Στην πραγματικότητα, όλοι ξέροι τι ονειρεύονται οι φυλακισμένοι. Φυσικά ονειρεύονται την απόδραση. Η LEAP/2020 δεν έχει λοιπόν καμιά αμφιβολία πως το Πεκίνο πασχίζει τώρα (3) να βρεί τα μέσα να ξεφορτωθεί, το συντομότερο δυνατόν, το βουνό από "τοξικά" χρεόγραφα, όπως έχουν μετατραπεί τα Αμερικανικά ομόλογα και δολλάρια, διατηρώντας τον πλούτο των 1,300 δισεκατομυρίων Κινέζων πολιτών (4) δέσμιο. Σε αυτό το τεύχος του GEAB (Νο.34), η ομάδα μας περιγράφει τις "σήραγγες και στοές" που το Πεκίνο έχει μυστικά αρχίσει να σκάβει στο παγκόσμιο νομισματικό και οικονομικό σύστημα έτσι ώστε να ξεφύγει από την "παγίδα του δολλαρίου" ως το τέλος του καλοκαιριού 2009. Όταν οι ΗΠΑ θα έχουν καταρρεύσει από το χρέος τους, θα έχει έρθει η ώρα για τον κανόνα του "καθένας για τον εαυτό του" να ισχύσει στο διεθνές σύστημα, σε συμφωνία με την τελική δήλωση της Συνόδου των G20 που περιγράφει ως "ένα χρονικό μιας γεωπολιτικής αποδιοργάνωσης", όπως περιγράφεται από την LEAP/E2020 σε αυτό το τεύχος.

Τετραμηνιαία αύξηση των Κινεζικών αποθεματικών σε ξένο συνάλλαγμα - Πηγή: Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας / New York Times, 04/2009

Πίσω από το "παιχνίδι του χαζού" του Λονδίνου, όπου όλοι παρίσταναν πως πίστευαν πως συνέβη ένα γεγονός "ιστορικής" διεθνούς συναργασίας (5), η Σύνοδος των G20 στην πραγματικότητα αποκάλυψε τεράστιες διαιρέσεις. Οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί (ακολουθούμενοι από μια συγκαταβατική Ιαπωνία) προσπάθησαν απεγνωσμένα να διατηρήσουν τη χωρητικότητά τους να έχουν υπό τον έλεγχό τους το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, παγώνοντας ή διαλύοντας οιποιαδήποτε σημαντική μεταρρύθμιση που θα απέδιδε περισσότερη ισχύ στους άλλους παίχτες, αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν πια αρκετά ισχυροί για να επιβάλλουν τους στόχους τους. Οι Κινέζοι, Ρώσοι, Ινδοί, Βραζιλιάνοι,... έδωσαν μάχη για να αλλάξουν την ισορροπία του διεθνούς νομισματικού και οικονομικου συστήματος προς το συμφέρον τους, αλλά στάθηκαν ανίκανοι (ή ίσως κατα βάθος όχι και τόσο πρόθυμοι (6)) να επιβάλλουν τις μεταρρυθμίσεις τους. Οι Ευρωπαίοι (η ΕΕ χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο) αποδείχθηκαν ανίκανοι να αναθεωρήσουν σχετικά με τις δύο και μοναδικές διαθέσιμες επιλογές: να αντιγράψουν την πολιτική των ΗΠΑ και ΗΒ και να βουλιάξουν μαζί τους, ή να αμφισβητίσουν τις ρίζες του τωρινού οικονομικού και νομισματικού συστήματος σε συνεργασία με τους Κινέζους, τους Ρώσους, τους Ινδούς και τους Βραζιλιάνους. Σήμερα οι Ευρωπαίοι απέφυγαν να ακολουθήσουν την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο στην αέναη αναπαραγωγή των αποτυχημένων πολιτικών του παρελθόντος (7), αλλά ακόμη δεν τολμούν να προετοιμαστούν για το μέλλον.

Η παγκόσμια κατάρρευση της ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου δεν μπορεί να εξηγηθεί με παρελθούσες σχέσεις - Τετραμηνιαίοι ρυθμοί ανάπτυξης αναγόμενοι σε ετήσιους - Πηγή: ΟΟΣΑ, Μάρτιος 2009

Οι Ευρωπαίοι μπορούν να λογοδοτήσουν αν, στο εναπομένον μικρό παράθυρο ευκαιρίας (λιγότερο από 6 μήνες τώρα), αποτύχουν να αναλάβουν τα απαραίτητα βήματα για να αποφύγουν μια 10ετή τραγική κρίση (8). Πράγματι έχουν τις τεχνικές γνώσεις που μπορούν να βοηθήσουν να δημιουργηθεί ένα διεθνές νόμισμα βασισμένο στο καλάθι των πιο σημαντικών νομισμάτων παγκοσμίως, και γνωρίζουν ποια πολιτική προσέγγιση χρειάζεται για να συνδυαστούν καλύτερα τα ποικίλα στρατηγικά ενδιαφέροντα μιας ομάδας χωρών που τα νομίσματά τους θα αποτελούν κομμάτι του νέου διεθνούς αποθεματικού συναλλάγματος (νομίσματος). Δυστυχώς, οι Ευρωπαίοι ηγέτες (ιδίως της Ευρωζώνης) φαίνονται ξεκάθαρα ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τις ευθύνες τους σήμερα, καθώς προτίμησαν να αφήσουν το Δυτικό σύστημα να καταρρεύσει (ακόμη κι αν διατείνονται το αντίθετο) αντί για να παλέψουν να το μετατρέψουν σε μια γέφυρα που θα οδηγούσε σε ένα νέο παγκόσμιο σύστημα. Μπορεί να είναι κι αυτό μια επιλογή (η LEAP/E2020 δεν το πιστεύει αυτό). Μπορεί επίσης να είναι το αποτέλεσμα της ατολμίας των Ευρωπαίων ηγετών που επιλέχθηκαν με βάση την υπακοή τους (έναντι στην Ουάσιγκτον και στους μεγάλους Ευρωπαίους οικονομικούς και νομισματικούς παίκτες). Σε κάθε περίπτωση, αυτή η ουδετερότητα είναι επικίνδυνη για τον κόσμο διότι εμποδίζει την έναρξη μιας αποτελεσματικής διαδικασίας για την αποφυγή μιας δεκαετούς τραγικής κρίσης που υποβόσκει (9).

Σε αυτό το τεύχος του GEAB, οι ερευνητές μας διερευνούν τις διάφορες μορφές που θα πάρει μια κατάρρευση των ΗΠΑ στο τέλος του καλοκαιριού 2009, μια κατάρρευση που από αυτό τον Απρίλη κι έπειτα δε μπορεί πλέον να καμουφλαριστεί (οι περισσότεροι φόροι συλλέγονται τον Απρίλη στις ΗΠΑ) (10). Η προοπτική μιας κατάρρευσης των ΗΠΑ αυτό το καλοκαίρι γίνεται σαφέστερη καθώς το δημόσιο χρέος τώρα είναι εντελός εκτός ελέγχου με εκτινασσόμενα έξοδα (+41%) και καταρρέοντα έσοδα από φόρους (-28%), όπως η LEAP/E2020 προέβλεπε περισσότερο από ένα χρόνο τώρα. Μόνο το Μάρτιο 2009, το ομοσπονδιακό έλλειμα έχει σχεδόν φτάσει τα 200 δισεκατομμύρια δολλάρια (πολύ περισσότερο από τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις), πχ. ελάχιστα λιγότερο από το μισό από το έλλειμα που καταγράφηκε για ολόκληρο το 2008 (χρονιά ρεκόρ) (11). Η ίδια τάση μπορεί να παρατηρηθεί σε κάθε επίπεδο δημόσιας οργάνωσης της χώρας: ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ομόσπονδες πολιτείες (12), κομητείες, πόλεις (13), παντού τα έσοδα από φόρους εκμηδενίζονται, πνίγοντας ολόκληρη τη χώρα με χρέη που ακολουθούν σπειροειδή τροχιά, και που κανείς δε μπορεί πια να ελέγξει (ούτε και η Ουάσιγκτον).



Φορολογικές εισπράξεις από εταιρικά εισοδήματα στις ΗΠΑ (1930-2009) - Πηγές: Υπουργείο Εμπορίου ΗΠΑ / Saint Louis FED (προβολή 2ου-3ου τριμήνου 2009 από EconomicEdge)

Σε αυτό το τεύχος του GEAB, οι ερευνητές μας εστιάζουν στο πως να εξηγηθεί το "μυστήριο της τιμής του χρυσού". Πράγματι, οι αναζητητές μας (πληροφοριών, όχι χρυσού [κάνουν και χιουμοράκι τα παιδιά, μπράβο τους!!]) αναγνώρισαν έναν αριθμό από ενδιαφέροντα στοιχεία για να κατανοήσουμε γιατί (14) η τιμή του χρυσού ταλαντώνεται στα ίδια επίπεδα εδώ και μήνες όταν ο αριθμός των αγοραστών χρυσού είναι διαρκώς αυξανόμενος και η ζήτηση για νομίσματα και ράβδους χρυσού ξεπερνά την διαθέσιμη παραγωγή σε πολλές χώρες.

Τέλος, η ομάδα μας δίνει συστάσεις για το πως να προετοιμαστούμε για την κρίση τους επόμενους μήνες, με ιδιαίτερη μνεία στις αποταμιεύσεις και τις ασφάλειες ζωής.
-------

Σημειώσεις:
(1) Συνολικά Κινεζικά αποθεματικά ξένου συναλλάγματος ύψους 2,000 δισεκατομμυρίων, εκ των οποίων τα Αμερικανικά χρεώγραφα είναι το πολύ 70%, ισοδύναμα με 1,400 δισεκατομμύρια. Τα υπολειπόμενα 30% κυρίως αποτελούνται από Ευρωπαικά χρεώγραφα.

(2) Τον περισσότερο καιρό, οι ίδιοι "ειδικοί" προέβλεπαν πως η παγκόσμια οικονομία θα είχε όφελος από την απορρύθμιση των τραπεζών, πως στην παγκόσμια οικονομία διαφαινόταν μια εποχή απεριόριστης ανάπτυξης, πως τα ελλείματα των ΗΠΑ ήταν σημάδια σθένους, πως οι τιμές κατοικιών στις ΗΠΑ θα αυξάνονταν ολοένα και περισσότερο, και πως η ανάληψη περισσότερου χρέους ήταν ο μοντέρνος τρόπος να γίνουν πλούσιοι.

(3) Το μήνυμα για την αναγκαιότητα της αλλαγής διεθνούς αποθεματικού συναλλάγματος, που εστάλη από το Πεκίνο στον κόσμο -συγκεκριμένα προς τις Αμερικανικές αρχές-, την παραμονή της Συνόδου των G20, δεν αποσκοπούσε να δοκιμάσει τα νερά ούτε ήταν μια απέλπιδα προσπάθεια χωρίς πιθανότητα επιτυχίας. Οι Κινέζοι ηγέτες δεν είχαν καμιά ψευδαίσθηση για τις πιθανότητες να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα στη Σύνοδο, αλλά ήθελαν να συζητηθεί παρασκηνιακά, καθώς ήθελαν να στείλουν ένα επίσημο σήμα σε όλους τους παίχτες του διεθνούς οικονομικού συστήματος: στο μυαλό του Πεκίνου, το σύστημα του δολλαρίου έχει τελειώσει! Αν κανείς δεν επιθυμεί να προετοιμαστεί για ένα κοινό εναλλακτικό σύστημα, το εναλλακτικό σύστημα θα δημιουργηθεί με άλλο τρόπο, γνωρίζοντας πως οι κινήσεις των Κινέζων ενδυναμώνουν αυτή την πρόθεση. Για παράδειγμα, ακριβώς αυτές τις μέρες (το τυχαίο πολιτικό πρόγραμμα είναι σπάνιο στο Πεκίνο) ένα βιβλίο εκδίδεται, με τίτλο "Δυστυχισμένη Κίνα", υποστηρίζοντας πως οι Κινέζοι ηγέτες πρέπει να σταθούν στο ύψος τους και να επιβάλλουν τις επιλογές τους στη διεθνή αρένα. Πηγή: ChinaDailyBBS, 03/27/2009

(4) Αυτό το λινκ δίνει τα σχήματα με λεπτομέρεια: ChineInformation

(5) Η Άνγκελα Μέρκελ ήταν πλησιέστερα στην αλήθεια για την Σύνοδο των G20 όταν την αποκάλεσε "ένα σχεδόν ιστορικό γεγονός". Η λέξη "σχεδόν" είναι εμβληματική για το τι σύνεβη στο Λονδίνο: οι ηγέτες των G20 "σχεδόν" δημιούργησαν ένα πλαίσιο για ένα κοινό πρόγραμμα δράσης, "σχεδόν" ξεκίνησαν νέα σχέδια τόνωσης και νέους διεθνείς οικονομικούς κανόνες, "σχεδόν" απαγόρευσαν τους φορολογικούς παραδείσους, και "σχεδόν" έπεισαν πως αυτό θα συνέβαινε. Το "σχεδόν" αλλά όχι "πραγματικά", θα κάνει τη μεγάλη διαφορά στα επόμενα στάδια της κρίσης.

(6) Στο προηγούμενο τεύχος του GEAB (Νο. 23), η ομάδα μας εξηγούσε το δίλημμα για το "διεθνές σύστημα" σήμερα. Σε κάποιο βαθμό, είναι προς το συμφέρον των νέων παιχτών απλώς να περιμένουν για το σημερινό σύστημα να καταρρεύσει έτσι ώστε να δημιουργήσουν ένα νέο, αντί να πασχίσουν για να το αναμορφώσουν, και να υποφέρουν από μακρά περίοδο αβεβαιότητας.

(7) Συγκεκριμένα, εξωφρενικός κυβερνητικός δανεισμός -αποκαλούμενος επίσης "οικονομική ενίσχυση" στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο.

(8) Οι αποφάσεις που πάρθηκαν στη Σύνοδο των G20 συμβάλλουν απευθείας στο σενάριο μιας μακροπρόθεσμης κρίσης.

(9) Όσον αφορά την ΕΕ, η LEAP/E2020 δίνει έμφαση στην κενολογία όλων αυτών των οικονομικών και πολιτικών "αναλύσεων", που παράγονται από πρωταγωνιστές οικονομολόγους και ειδικούς που πρόσκεινται στους Δημοκρατικούς, και κυκλοφορούν από όλα τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, κατηγορώντας τους Ευρωπαίους πως δεν ακολουθούν τα βήματα της Ουάσιγκτον. Με τον Πωλ Κρούγκμαν κατά νου για παράδειγμα, αυτοί οι "πολύ καλοί φίλοι" της Ευρώπης, που τους αρέσει τόσο πολύ που πιστεύουν πως ξέρουν καλύτερα από την Ευρώπη ποιο είναι το συμφέρον της (και ποιο θα πρέπει να είναι, όπως πράγματι οι ίδιοι ειδικοί συνήθως υπερασπίζονται την επέκτασή της με την Τουρκία, βλ. Ισραήλ και Κεντρική Ασία), ενώ θα ήταν καλύτερο να δίνουν καμιά αξιόλογη συμβουλή στο ίδιο τους το κόμμα και στον νέο τους Πρόεδρο έτσι ώστε να αποτρέψουν την χώρα τους από την κατάρρευση, καθώς αυτό είναι αυτό που πραγματικά απειλείται σήμερα να συμβεί. Είναι πέρα από κάθε φαντασία πως ένας συρφετός από ειδικούς, που όλα αυτά τα χρόνια, υμνούσαν ένα σύστημα που σήμερα καταρρέει κάτω από τη μύτη μας, ακόμα τολμούν να δίνουν μαθήματα στον υπόλοιπο κόσμο. Η βασική τιμιότητα υποδεικνύει μόνο ένα τρόπο συμπεριφοράς διεθνώς: σιωπή. Στην Ευρώπη, αυτή η θέση, παρά το γεγονός πως ακόμα απολαμβάνει της συνηθισμένης ακαδημαϊκής υποστήριξης και των ΜΜΕ, είναι επίσης πολύ παρωχημένη για να γίνει αποδεκτή. Η LEAP/E2020 πιστεύει πως είναι απαραίτητο και έντιμο να ρίξουμε μια κριτική ματιά στην ΕΕ, στους ηγέτες και τις πολιτικές της. Αλλά κάνοντάς το με μόνο κριτήριο τη συμμόρφωση ή αλλιώς την εναντίωση με την Ουάσιγκτον (ή το Λονδίνο) δεν αποτελεί πια αποδεκτή λύση. Με τον ίδιο τρόπο που οι επενδυτές και οι οικονομικοί ηγέτες προφανώς απέτυχαν να καταλάβουν πως οι καιροί έχουν αλλάξει αναφορικά με τα δικαιώματα προαίρεσης αγοράς μετοχών και τα "χρυσά αλεξίπτωτα" τους, ένας αριθμός διανοούμενων και πολιτικών δεν έχουν ακόμη καταλάβει πλήρως πως τα σημεία αναφοράς τους, οι αξίες και οι θεωρίες τους τώρα αποτελούν παρελθόν. Θα έπρεπε να αναλογιστούν τις ελίτ του Σοβιετικού μπλοκ και θα έπρεπε να καταλάβουν πώς και πόσο γρήγορα ένα οικονομικό σύστημα μπορεί να αφανιστεί.

(10) Πέρα από τους καταρρέοντες φόρους, ένα κίνημα διαμαρτυρίας έχει ξεκινήσει στις ΗΠΑ ενάντια στη χρήση των φόρων για τη διάσωση της Wall St. και ενάντια σε περαιτέρω ελλείματα, κατηγορώντας ολόκληρη την άρχουσα τάξη της χώρας. Πηγές: USAToday, 04/13/2009; MarketWatch, 04/16/2009

(11) Πηγές: USAToday, 04/11/2009; MarketWatch, 04/10/2009

(12) Στην Καλιφόρνια για παράδειγμα, τις πρώτες μέρες του Απρίλη οι προτεινόμενοι φόροι, πολύ μακριά από τις χειρότερες προβλέψεις, πιθανόν να έχουν ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό επί 2 του χρέους που προσδοκώταν μερικούς μήνες πριν στην Καλιφόρνια. Μια παρόμοια τάση είναι καθ'οδόν σε ομοσπονδιακό επίπεδο, κάνοντας πιθανό να φανταστούμε πως το ετήσιο ομοσπονδιακό έλλειμα ξεπερνά τα 3,500 δισεκατομμύρια, πχ. 20% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος των ΗΠΑ. Πηγή: CaliforniaCapitol, 04/08/2009

(13) Μερικές πόλεις, όπως το Auburn κοντά στο Σηάτλ πχ. είναι αναγκασμένες να απαγορεύσουν τα φορτηγά από το να διέρχονται από τις μεγάλες οδικές διαδρομές για εμπορικά φορτία, λόγω έλλειψης πόρων συντήρησης. Πηγή: SeattleBusinessJournal, 04/10/2009

(14) Δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να προλαμβάνει επερχόμενες τάσεις.

- Δημόσια ανακοίνωση GEAB N°34 (April 15, 2009)

http://www.leap2020.eu/GEAB-N-34-is-available!-Summer-2009-The-international-monetary-system-s-breakdown-is-underway_a3129.html

http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1020513

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θα προτιμούσα να μην αφήνετε σχόλια χωρίς όνομα, βάλτε ένα όνομα ψευδώνυμο αρκεί να μην εμφανίζεται η γελοία περίπτωση ο/η Ανώνυμος