Πότε θα αρχίσει η ανάκαμψη; Ποτέ.

Του Robert Reich
9-07-2009
Τα αποκαλούμενα " πράσινο σημάδια " της ανάκαμψης γίνανε καφέ από το καψάλισμα στον καλοκαιριάτικο ήλιο.
Στην πραγματικότητα, ολόκληρη η συζήτηση περί του πως και πότε θα αρχίσει η ανάκαμψη είναι σε λάθος πλαίσιο .
Στη μια πλευρά είναι αυτοί που πιστεύουν στη οικονομία τύπου V κοιτάζοντας πίσω σε προηγούμενες περιόδους ύφεσης και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι όσο γρηγορότερα μια οικονομία συρρικνώνεται ,τόσο γρηγορότερα αυτή επιστρέφει στη κανονική της μορφή .
Και επειδή η οικονομία έπεσε στο γκρεμό πέρσι το φθινόπωρο περιμένουν να ξαναζωντανέψει στις αρχές του επόμενου χρόνου. Γι’ αυτό μιλάνε για τάση V.
Δυστυχώς οι αυτοί που μιλούν για τάση V κοιτάνε στο παρελθόν σε λάθος εποχές ύφεσης .
Εστιάστε σε αυτούς που δημιούργησαν την έκρηξη αυτής της τεράστιας πιστωτικής φούσκας και θα δείτε αργές ανακάμψεις .
Ο λόγος είναι ότι οι αξίες των χαρτοφυλακίων που έχουν φτάσει πάτο είναι τόσο χαμηλές που η εμπιστοσύνη των επενδυτών επιστρέφει μόνο σταδιακά .
Και εδώ είναι που μπαίνουν οι πιο νηφάλιοι της V τάσης .Προβλέπουν μια πιο βαθμιαία ανάκαμψη, καθώς οι επενδυτές σιγά-σιγά επιστρέφουν στην αγορά στις μύτες των ποδιών τους.
Προσωπικά δεν προσχωρώ σε κανένα από τα δύο στρατόπεδα . Σε μια τόσο βαθιά ύφεση , η ανάκαμψη δεν εξαρτάται από τους επενδυτές. Εξαρτάται από τους καταναλωτές που, σε τελική ανάλυση, είναι το 70% της Αμερικάνικης Οικονομίας. Και αυτό τη εποχή οι καταναλωτές είναι πραγματικά ξεθεωμένοι. Έως ότου αρχίζουν οι καταναλωτές να ξοδεύουν ξανά, ξεχάστε οποιαδήποτε ανάκαμψη, σχήματος V ή U.
Το πρόβλημα είναι, οι καταναλωτές δεν θα αρχίσουν να καταναλώνουν, έως ότου αρχίζουν να έχουν χρήματα στις τσέπες τους και να αισθάνονται εύλογα ασφαλείς.
Αλλά δεν έχουν χρήματα και είναι δύσκολο να δούμε από πού προέρχεται αυτό. Δεν μπορούν να δανειστούν . Τα σπίτια τους αξίζουν τώρα ένα μέρος της προηγούμενης αξίας τους και έτσι λένε αντίο στη δίκαιη αναπροσαρμογή του δανείου τους και τις αναχρηματοδοτήσεις .
Ο ένας στους δέκα ιδιοκτήτες σπιτιών έχει πιάσει πάτο γιατί η αξία του σπιτιού του είναι μικρότερη από τα δάνεια που χρωστάει.
Η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται, και ο αριθμός ωρών απασχόλησης συνεχίζει να μειώνεται.
Αυτοί που μπορούν να αποταμιεύσουν το κάνουν, αυτοί που δεν τα καταφέρνουν έχουν γονατίσει για να επιζήσουν .
Τελικά οι καταναλωτές θα αντικαταστήσουν τα αυτοκίνητα και τις οικιακές συσκευές και ότι άλλο έχει φθαρεί , αλλά μια ανάκαμψη δεν μπορεί να στηρίζεται στις αντικαταστάσεις καταναλωτικών ειδών .
Μην περιμένετε τις επιχειρήσεις να επενδύσουν πολύ περισσότερο αν οι περισσότεροι καταναλωτές γονατίζουν οικονομικά μετά την αγορά νέων αγαθών .
Και μην στηρίζεστε στις εξαγωγές, γιατί έχει συμβάλει σε αυτό η Παγκόσμια Οικονομία .
Η πρόβλεψή μου, έπειτα από αυτό ;Όχι V, ούτε U , αλλά μία X τάση .
Αυτή η οικονομία δεν μπορεί να επιστρέψει στους κανονικούς ρυθμούς που ήταν πριν μερικά χρόνια , γιατί αν σκεφτούμε ότι η καθήλωση ή η μείωση των μισθών θα συσσωρεύσει τα χρέη των καταναλωτών και θα αυξήσει την ανασφάλεια τους , για να μην αναφέρουμε τον αυξανόμενο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, απλά δεν μπορεί να στηριχτεί.
Η τάση Χ υποδηλώνει μια καινούργια τάση – Μια καινούργια Οικονομία . Πως θα είναι αυτή ; Κανείς δεν ξέρει. Αυτό που αισθανόμαστε είναι ότι η παρούσα οικονομία δεν μπορεί να ανακάμψει επειδή δεν μπορεί να πάει πίσω όπως ήταν πριν το Κραχ .
Έτσι αντί να ρωτάμε πότε θα αρχίσει η ανάκαμψη , θα πρέπει να ρωτήσουμε πότε και πώς η Νέα Οικονομία θα ξεκινήσει τα πρώτα της βήματα .
Περισσότερα γι’ αυτό το θέμα θα επανέλθουμε .
http://robertreich.blogspot.com/2009/07/when-will-recovery-begin-never.html