Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2009

Η αποτυχία του προγράμματος τόνωσης της οικονομίας στην Αμερική και την Κίνα: «Το φράγμα της ικανότητας απορρόφησης»

- Απόσπασμα GEAB N ° 35 (16 Μαΐου 2009) --
Μετάφραση :axinosp

Παρά τους εντυπωσιακούς προϋπολογισμούς, των δύο μεγαλύτερων οικονομικών σχεδίων τόνωσης της οικονομίας μέχρι σήμερα - που ξεκίνησαν από τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας – είναι καταδικασμένα να αποτύχουν ή, στην καλύτερη περίπτωση να μαλακώσουν λίγο τις χειρότερες συνέπειες της τρέχουσας κρίσης. Πέρα από τα πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά των δύο αυτών μέτρων τόνωσης της οικονομίας αλλά και των οικονομιών, η LEAP/E2020 προβλέπει ότι, κατά τους προσεχείς μήνες, σε σύντομο χρονικό διάστημα η εφαρμογή τους θα αντιμετωπίσει ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο, το «φράγμα της ικανότητας απορρόφησης».

Είναι ένας περιορισμός που η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εξοικειωμένη, δεδομένου ότι αυτό το έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένα κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια, σαν αποτέλεσμα της αύξησης των διαρθρωτικών ταμείων και των διαφόρων διευρύνσεων. Όπως το να σπάσουμε το φράγμα του ήχου στην αεροπορία, η παράκαμψη το εμπόδιου αυτού απαιτεί την ανάπτυξη εντελώς νέων διαδικασιών και μεθόδων των οποίων η εφαρμογή μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια. Η Ευρωπαϊκή εμπειρία έχει δείξει ότι απαιτείται χρόνος, πολύς χρόνος στην πραγματικότητα, για να ξοδέψετε και να έχετε αποτέλεσμα εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, δολάρια ή γιουάν. Όμως, στη περίπτωση της Αμερικής και της Κίνας, είναι ακριβώς ο χρόνος που τους λείπει, εξασφαλίζοντας έτσι ότι τα σχέδια τόνωσης της οικονομίας θα παρασυρθούν σε δύο αδιέξοδες καταστάσεις που γνωρίζουν καλά τα κράτη μέλη της ΕΕ, δηλαδή το πρόβλημα της κατασπατάλησης και της διαφθοράς, αφενός, αχρησιμοποίητα κονδύλια στην άλλη. Και στις δύο περιπτώσεις, οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη θα είναι μηδενικοί ρυθμοί ή και αρνητικοί.


Η συγκριτική εξέλιξη βασικών στοιχείων για την οικονομία των ΗΠΑ μεταξύ 1982 και 2009 - Πηγή: ContraryInvestor, 05/2009

Πριν προβλέψουμε περαιτέρω την εξέλιξη των σχεδίων της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου, η ομάδα LEAP/E2020 θεωρεί χρήσιμο να επανεξετάσει ορισμένες Ευρωπαϊκές διδασκαλίες όσον αφορά την ικανότητα απορρόφησης των επιδοτήσεων. Όπου μάλιστα, χάρη στα ευρωπαϊκά προγράμματα και τα Διαρθρωτικά ταμεία σε πρώτο πλάνο, μετέπειτα το πρόγραμμα PHARE και τα σχετιζόμενα με τη διεύρυνση κεφάλαια, οι ηγέτες της ΕΕ και οι υπεύθυνοι των προϋπολογισμών ανακάλυψαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 την ύπαρξη αυτού του εμποδίου που σχετίζονται με την ικανότητα μια χώρας να απορροφά ενισχύσεις που χορηγούνται για την οικονομική της ανάπτυξη (1) Εάν αυτή η συνειδητοποίηση αυξήθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων αναπτυξιακής βοήθειας, είναι ότι εντός της ΕΕ ήταν δυνατόν να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμη και πλούσιες και ανεπτυγμένες χώρες θα μπορούσαν να αποδειχθούν ανίκανες να χρησιμοποιήσουν τα διατιθέμενα κονδύλια (2). Στις δύο περιπτώσεις που μας ενδιαφέρουν, των ΗΠΑ και της Κίνας, είναι αυτή η πλευρά του θέματος που κρίνουμε σαν σχετική (3).



Κατανομή των κινεζικών πακέτων τόνωσης της οικονομίας - Πηγή:Economic Observer Online

Τα προϋπολογισμένα ποσά που καλύπτονται από τα σχέδια τόνωσης της οικονομίας της Αμερικής και της Κίνας είναι περίπου τρεις φορές υψηλότερα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια που αντιμετώπιζαν το φράγμα ικανότητα απορρόφησης. Πράγματι, τα Αμερικανικά και Κινέζικα σχέδια τόνωσης της οικονομίας πριμοδοτούνται με 785 δις. δολάρια και 4.000 δις. γιουάν, ή 577 δις ευρώ και 430 δισ. Ευρώ για κάθε χώρα το 2009-10. 288 δις δολάρια σε φοροαπαλλαγές που σχετίζονται με το νομοσχέδιο του Ομπάμα πρέπει να διαγραφούν για να πάρουμε το ακριβές ποσό των χρημάτων που διανέμονται από τις αμερικανικές αρχές και οργανισμούς, ήτοι 365 δις. ευρώ. Σε ετήσια βάση, τα διαθέσιμα ποσά που αντιστοιχούν σε ευρώ είναι 182 δισ. ευρώ-για την Ουάσιγκτον και σε 215 δισ. ευρώ-για το Πεκίνο. Για λόγους σύγκρισης, τα κράτη μέλη της ΕΕ λαμβάνουν σήμερα Ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση το ποσό των 347 δις. που διατίθεται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία για την περίοδο 2007-2013, δηλαδή περίπου 70 δις. ευρώ ετησίως. Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι τα πακέτα τόνωσης της οικονομίας που δίνονται με πρωτοβουλία των ηγετών της Αμερικής και της Κίνας απαιτούν ικανότητα απορρόφησης ακόμη υψηλότερη από ό, τι στην περίπτωση των ευρωπαϊκών κονδυλίων στα τελευταία είκοσι χρόνια (4).

Όσον αφορά την οικονομική εικόνα, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η ποικιλομορφία των καταστάσεων και των οικονομικών δομών των χωρών της ΕΕ παρέχει ένα σχετικό δείγμα για σύγκριση με την ποικιλία των αμερικανικών και κινεζικών καταστάσεων. Όπως και στην ΕΕ, αυτές οι δύο πολιτικές οντότητες έχουν πολύ μεγάλες επαρχίες ή κράτη-πολιτείες των οποίων το ΑΕΠ ανά κάτοικο ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, ο πληθυσμός των οποίων το μέγεθος και το οικονομικό βάρος είναι πολύ διαφορετικά και η διοικητική, οικονομική και τεχνολογική υποδομή των οποίων είναι επίσης πολύ διαφορετικές (5).


Ανάλυση του Αμερικάνικου προγράμματος τόνωσης της οικονομίας - Πηγή: EconomyLeague

Μπορούμε ωστόσο, να επισημάνουμε δύο σημαντικές διαφορές, που έχουν σχέση με την άποψη της δημόσιας ενίσχυσης. Σε γενικές γραμμές, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η διοικητική υποδομή των πολιτειών είναι μάλλον χαμηλή, ενώ στην Κίνα, η δημόσια διοίκηση σε όλα τα επίπεδα είναι αρκετά ανεπτυγμένη. Στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι κατά κανόνα στο μέσον περίπου μεταξύ των δύο αυτών άκρων.

Ωστόσο, H αρκετών δεκαετιών Ευρωπαϊκή εμπειρία των μεγάλων δημόσιων προγραμμάτων της περιφερειακής και εθνικής οικονομικής αναπτυξιακής βοήθειας, έχουν δείξει ότι αν στα κράτη μέλη της ΕΕ ο ρυθμός και την ικανότητα απορρόφησης διαφέρουν από χώρα σε χώρα, οι βασικές δυσκολίες για να απορροφήσουν τα κονδύλια συνδέονται είτε με την έλλειψη της διοικητικής ικανότητας (έλλειψη κατάρτισης ή πολιτικού σχεδιασμού, και η έλλειψη των κατάλληλων προϋπολογισμών), ή στην αναβολή των πληρωμών ή σε καθυστερήσεις στην έγκριση των επιχειρησιακών προγραμμάτων (π.χ. για την ολοκλήρωση των έργων που χρηματοδοτούνται).
Υπάρχει μια τεράστια βιβλιογραφία στην Ευρώπη για το ζήτημα της ικανότητας απορρόφησης των κοινοτικών πόρων. Φυσικά, αυτό επικεντρώνεται κυρίως σε εκείνες τις χώρες που απολάμβαναν τα μεγαλύτερα κονδύλια, και ιδιαίτερα στα δύο αντίθετα , στους «πολύ καλούς μαθητές» και τους «πολύ κακούς», εκείνοι που κατάφεραν να κάνουν καλή χρήση των κονδυλίων της ΕΕ (τουλάχιστον δαπανώντας τες) και εκείνες που απέτυχαν να κάνουν οποιαδήποτε χρήση των εν λόγω κεφαλαίων, ή ακόμη και τέθηκαν σε αποκλεισμό από την πρόσβασή τους σε αυτά. Στην πρώτη ομάδα, βρίσκουμε, για παράδειγμα, την Ισπανία και την Ιρλανδία, ενώ στη δεύτερη ομάδα, βρίσκουμε την Ελλάδα, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία (6). Όμως, χώρες όπως η Γαλλία ή η Ιταλία έχουν αντιμετωπίσει επίσης προβλήματα ικανότητας απορρόφησης, που συνεπάγονται επιστροφή στις Βρυξέλλες δισεκατομμυρίων ευρώ που δεν δαπανήθηκαν στο σωστό χρόνο.


Αμερικάνικος χάρτης απασχόλησης μεταξύ Φεβρουαρίου 2008 και Φεβρουαρίου 2009 (μπλε: δημιουργήθηκαν Κόκκινο: έχουν χαθεί) - Πηγή: Bureau of Labor Statistics / NYT

----------
Σημειώσεις:

(1) Υπάρχει μια μεγάλη Ευρωπαϊκή θεματολογία για το θέμα αυτό. Μεταξύ πολλών άλλων μελετών ,μία δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου στις 01/10/2009 και είναι ιδιαίτερα διδακτική.

(2) Ακόμη και το πολύ πλούσιο και ανεπτυγμένο Λουξεμβούργο, αν και είναι γεμάτο με τραπεζίτες επενδύσεων και οικονομικούς εμπειρογνώμονες του κάθε είδους, δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το μικρό ύψος των ευρωπαϊκών κονδυλίων που δικαιούται. Πηγή: Europaforum.lu, 02/07/2008. Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν τον Φεβρουάριο του 2009 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τη χρήση των τεσσάρων διαρθρωτικών ταμείων (ERDF, ESF, EAGGF, Αλιείας) κατά την περίοδο 2000-2006, φαίνεται ότι ακόμη και «καλοί μαθητές» όπως η Ισπανία μπορούν να δαπανήσει μόνο το 87% των κεφαλαίων (παρά τα περισσότερα από είκοσι χρόνια εμπειρίας), και το ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, όπως η Ιταλία ανέρχεται στο 85%. Η Πολωνία, το μεγαλύτερο από τα νέα κράτη μέλη της ΕΕ, έχει καταφέρει να απορροφήσει μόνο το 76% των διαθέσιμων πόρων. Η Φινλανδία, η Αυστρία και η Γερμανία βρίσκονται στην κορυφή με 95%. Εάν κοιτάξουμε το Ταμείο Συνοχής, ένα μέσο που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τα νέα κράτη μέλη και είναι ο κύριος χορηγός βοήθειας για τα μεγάλα έργα υποδομής, παρόμοιο σε αυτή την περίπτωση με τα Αμερικάνικα και τα Κινέζικα σχέδια τόνωσης της οικονομίας, παρατηρούμε ότι παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό απορρόφησης του συνόλου της χρηματοδότησης των προγραμμάτων της ΕΕ, και να χρησιμοποιούνται τα διαθέσιμα χρήματα με μέσο όρο , μόνο 65%. Στην περίπτωση αυτού του ειδικού ταμείου, η Ισπανία πέφτει κάτω από το 75% και την Πολωνία έως το 52%. Λίγα μόνο μικρά κράτη μέλη καταφέρνουν να εμφανίσουν καλά ποσοστά απορρόφησης, όπως η Ιρλανδία με 80%, ακολουθούμενη από τη Μάλτα (80%) και την Εσθονία (75 %). Το περιορισμένο μέγεθος των έργων υποδομής τους ενδεχομένως εξηγεί εν μέρει τα αποτελέσματα αυτά ... που δεν είναι ένας πολύ καλός οιωνός για την ικανότητα απορρόφησης των μεγάλων πολιτειών και των περιφερειών στις ΗΠΑ και στην Κίνα. Ως εκ τούτου, ένα ποσοστό 30% της μη απορρόφησης των πακέτων τόνωσης της οικονομίας είναι πολύ συντηρητική θεώρηση.

(3) Κατά ειρωνικό τρόπο, εν μέρει είναι αυτά τα αχρησιμοποίητα ευρωπαϊκά κονδύλια που προβλέπει το μικρό πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας που κίνησε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πηγή: SecteurPublic, 01/30/2009

(4) Στην περίπτωση της Κίνας, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο νέος προϋπολογισμός δεν είναι παρά μια μικρή επέκταση της δημόσιας χρηματοδότησης ήδη στο κέντρο της ανάπτυξης της Κίνας τα τελευταία χρόνια ... που το καθιστά κάπως παράδοξα αναποτελεσματικό για τους αντίθετους λόγους με το αμερικανικό σχέδιο , όπως θα δούμε περαιτέρω.

(5) Και προβλήματα επίσης! Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πλουσιότερη πολιτεία είναι στα πρόθυρα της πτώχευσης, ανακοίνωσε τον Ιούλιο του 2009 από την Καλιφόρνια ο επικεφαλής εισηγητής αναλυτής προϋπολογισμού. Πηγή: Los Angeles Times, 07/05/2009

(6) Λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα οικονομική κατάσταση της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, η θέση τους ως «καλοί στις επιδόσεις» σε σχέση με τη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ θα πρέπει να επανεξεταστεί προσεκτικά, όπως τη φούσκα των ακινήτων που αντιμετωπίζουν αυτές οι δύο χώρες που δεν είναι σίγουρα άσχετη με την "καλή χρήση" δισεκατομμυρίων της ΕΕ. Η ΕΕ αποφάσισε να αναστείλει την εκταμίευση χρημάτων της ΕΕ προς τη Βουλγαρία, λόγω της πολύ ισχυρής διαφθοράς σε σχέση με τη χρήση αυτών των κονδυλίων. Είναι γνωστό ότι στην Ιταλία έχουν δημιουργηθεί διάφορες Μαφίες που ειδικεύονται στην κατάχρηση κοινοτικών πόρων. Και στη Γαλλία, η διοικητική συγκέντρωση της χώρας έχει προκαλέσει πολύ σημαντική υστέρηση των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων.

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2010

http://www.leap2020.eu/Programmed-failure-of-US-and-Chinese-economic-stimulus-plans-The-absorption-capacity-barrier_a3925.html

1 σχόλιο:

Θα προτιμούσα να μην αφήνετε σχόλια χωρίς όνομα, βάλτε ένα όνομα ψευδώνυμο αρκεί να μην εμφανίζεται η γελοία περίπτωση ο/η Ανώνυμος