ΔΝΤ: Η αθέτηση πληρωμών δεν έβλαψε ποτέ κανένα

Παντού υπάρχει ένας μύθος… Έτσι και στην περίπτωση που ένα κράτος δεν πληρώνει τις οφειλές του ή (κατά την αγοραία ορολογία default -χρεοκοπεί), υπάρχει από χρόνια ένας μύθος για τις καταστροφικές συνέπειες, μια «φιλολογία». Μόνο που η αθέτηση πληρωμών, έχει μικρές συνέπειες στην οικονομία που δεν ανιχνεύονται καν, μετά από ένα ή δύο χρόνια κατά μέσο όρο, καθώς αποδεικνύεται ότι είναι εξαιρετικά βραχυχρόνιες.

του Νίκου Κωτσικόπουλου

Αυτό το αποδεικνύει επιστημονική έρευνα του ίδιου του ΔΝΤ που προσδιορίζει πτώση του ΑΕΠ έως και 2,6% τον πρώτο χρόνο (όταν ήδη η περσινή ήταν διπλάσια) και απότομη αύξηση των εσόδων του κράτους στην συνέχεια!!!

Μάλιστα αποδεικνύεται ότι οι οικονομίες ανακάμπτουν με έντονους ρυθμούς και τα κρατικά έσοδα αυξάνονται απότομα μετά από μία αθέτηση πληρωμών ή «χρεοκοπία», γεγονός που κάνει τους ερευνητές να «χτυπήσουν το καμπανάκι στο ΔΝΤ» για το θέμα αυτό, (για το οποίο μάλιστα δεν βρήκαν ικανά στοιχεία για να ποσοτικοποιήσουν και να το συνδέσουν με την «φιλολογία» ενός rebound, μετά από την κάθετη πτώση που προκαλεί η κρίση).

Στα συμπεράσματα υπάρχει και το… τρομερό, ότι ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΡΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΟΥ ΧΑΝΟΥΝ ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑ ΔΕΝ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ.
Παράλληλα στα συμπεράσματα αναφέρεται, ότι εμπειρικά στοιχεία δείχνουν, πως περιπτώσεις χρεοκοπίας που κρίθηκαν «αναπόφευκτες», έχουν ακόμα καλύτερη αντιμετώπιση από τις αγορές, σε σχέση με αυτές που οι αγορές θεώρησαν πως η χρεοκοπία ήλθε ως αποτέλεσμα «απροθυμίας» να πληρώσουν τα κράτη τα χρέη τους. (Και η περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, είναι κλασική περίπτωση, αναπόφευκτης αδυναμίας της χώρας να πληρώσει, κάτι που όλοι οι ξένοι οίκοι έχουν ξεκαθαρίσει με εκατοντάδες αναλύσεις, όπως άλλωστε δείχνει επίσης και αυτή του μη κερδοσκοπικού think tank της Ε.Ε. Bruegel, που πρότεινε εξαρχής γρήγορη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους…)

Οι αθετήσεις πληρωμών από κράτη λοιπόν, δεν έχουν καταστροφικές συνέπειες, αποδεικνύει η επιστημονική εργασία οικονομολόγων του ΔΝΤ, που έγινε για λογαριασμό του Ταμείου. Τον Οκτώβρη του 2008 οι οικονομολόγοι Eduardo Borensztein και Ugo Panizza, του ερευνητικού τμήματος του ΔΝΤ ερεύνησαν όλες τις αθετήσεις πληρωμών, «χρεοκοπίες» και κάθε πιστωτικό συμβάν 200 ετών, από το 1804 μέχρι το 2004 για να καταλήξουν πως «άνθρακες ο θησαυρός των δήθεν επιπτώσεων.

Παρουσίασαν την εργασία τους η οποία βρίσκεται στον διαδικτυακό τόπο http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2008/wp08238.pdf και την οποία αναρτούμε και στον Κοπέρνικο, καθώς αποτελεί έγγραφο εργασίας του ΔΝΤ για όσους γνώστες της αγγλικής ή οικονομολόγους θα ήθελαν να εντρυφήσουν. Η έρευνα εστιάζει σε τέσσερις κατηγορίες συνεπειών, από κρατική αθέτηση πληρωμών. Δηλαδή εξερευνά τις συνέπειες στην φήμη του κράτους, τις συνέπειες στο διεθνές εμπόριο και τις εξαγωγές, τις συνέπειες στην εγχώρια οικονομία και το τραπεζικό σύστημα (δάνεια στις επιχειρήσεις, ρευστότητα, καταθέσεις) και τις συνέπειες για κυβερνήσεις, κόμματα και πολιτικούς από μια χρεοκοπία, οι οποίες φαίνεται
ότι είναι οι μόνες πολύ σοβαρές…

Η λέξη «φιλολογία» είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι συντάκτες της έκθεσης, για τους μύθους σχετικά με τις συνέπειες της αθέτησης πληρωμών από μία χώρα. Παραθέτουμε αναλυτικά αποσπάσματα της έρευνας, η οποία αποδεικνύει ότι:
*Οι συνέπειες στην ανάπτυξη υπάρχουν, αλλά είναι βραχυχρόνιες και διαρκούν ένα με δύο χρόνια. Μετρώνται σε ετήσια πτώση της ανάπτυξης (ΑΕΠ) κατά 1,2% και συνολικά κατά μέσο όρο σε 2,6% προσμετρώντας και τις απώλειες από άλλους παράγοντες που σχετίζονται με τα προβλήματα στο διεθνές εμπόριο και το αρχικά αυξημένο κόστος δανεισμού.

*{Συγκριτικά η διπλάσια πτώση του ΑΕΠ στην Ελλάδα λόγω των «μέτρων» είναι πολύ χειρότερη}, πράγμα που έχει προβλέψει η έρευνα σε άλλο σημείο της, στο οποίο αναφέρει «ότι οι κρίσεις στην οικονομία, προηγούνται των χρεοκοπιών και ότι η εμφάνιση του πιστωτικού συμβάντος (χρεοκοπίας) παρατηρείται ότι εμφανίζεται στο χαμηλότερο σημείο της ύφεσης» (σελ 10). Η σχετική παράγραφος περιλαμβάνει και αναφορά σε άλλη έρευνα (Levy Yeyati και Panizza 2005 που χρησιμοποιούν λεπτομερή τριμηνιαία στοιχεία για να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα)…

*Οι χώρες δεν αποκλείονται από τις αγορές, για μεγάλο διάστημα, αλλά μόνο για τον πρώτο καιρό. Οι συντάκτες της έκθεσης, κάνουν λόγο για «μικρή μνήμη των επενδυτών». Μετά την αναδιάρθρωση οι αγορές τις δέχονται πίσω, «σε έναν κόσμο που οι επενδυτές αλλάζουν αποφάσεις ακόμα και μέσα σε χρονικό διάστημα λεπτών» σύμφωνα με τους ερευνητές.

*Το προηγούμενο μιας χρεοκοπίας, επηρεάζει το δανειακό κόστος και τα spreads που είναι αυξημένα στην αρχή, κυρίως λόγω των αξιολογήσεων από τους οίκους.
Κατά μέσο όρο οι χώρες χάνουν 1,7 βαθμίδες, αλλά μακροχρόνια η αξιολόγησή τους δεν επηρεάζεται από το ιστορικό της αθέτησης πληρωμών και το ίδιο συμβαίνει τελικά και με το κόστος δανεισμού τους…

*Βραχυπρόθεσμες είναι και οι επιπτώσεις μιας αθέτησης πληρωμών από κράτος, στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας. Παλαιότερα, λένε οι ερευνητές υπήρχαν κυρώσεις όπως οι εμπορικοί αποκλεισμοί (εμπάργκο) ή περιστατικά επιβολής ποσοστώσεων. Πλέον δεν υπάρχουν αυτά και οι συνέπειες περιορίζονται στα δύο πρώτα χρόνια της αθέτησης πληρωμών, ενώ μετά από ένα δύο χρόνια, δεν ανιχνεύονται στοιχεία.

*Οι εξαρτημένες δανειακά επιχειρήσεις δεν υποφέρουν περισσότερο από τις άλλες, μετά από ένα πιστωτικό γεγονός.

*Οι οικονομικές συνέπειες γενικά είναι βραχυχρόνιες και αν και υπαρκτές, όχι τόσο σοβαρές, όσο θέλει η «φιλολογία». Αντίθετα οι πολιτικές συνέπειες για τις κυβερνήσεις και τους προέδρους- πρωθυπουργούς ή τους οικονομικούς υπουργούς, είναι πολύ σοβαρές. Αυξημένο είναι το ποσοστό των κυβερνήσεων ή των ηγετών που «πέφτουν» μέσα σε ένα χρόνο από την χρεοκοπία, ενώ τα κόμματα χάνουν μεγάλη δύναμη, στις επόμενες εκλογές. Μετρήθηκε ποσοστό 67% αλλαγής κυβέρνησης σε 19 περιπτώσεις χρεοκοπίας μετά το 1980…

Στα συμπεράσματα της έρευνας (σελ 22-23) αναφέρεται ότι οι συντάκτες εξέτασαν τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις συνεπειών, για το κόστος που έχει η αθέτηση πληρωμών, από κράτη. “Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι συνέπειες της αθέτησης πληρωμών είναι σημαντικές, αλλά βραχυχρόνιες, “ λένε οι ερευνητές. Ειδικότερα τα συμπεράσματα της έρευνας έχουν ως εξής:

“Η φήμη των κρατών που τελούν υπό καθεστώς στάσης πληρωμών, όπως μετράται από την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας τους είναι κακή, αλλά μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αν και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι το διεθνές εμπόριο και η εμπορική πίστωση επηρεάζονται αρνητικά από πιστωτικά συμβάντα, δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε ποσοτικές επιπτώσεις παρά τη σχετική φιλολογία.

Η αθέτηση του χρέους φαίνεται να προκαλεί τραπεζικές κρίσεις, και όχι το αντίστροφο, αλλά βρήκαμε αδύναμα στοιχεία που υποδηλώνουν την παρουσία κρατικών χρεοκοπιών από τραπεζικές κρίσεις. (Σ.Σ. με άλλα λόγια οι «καλές τράπεζες», δεν μπόρεσαν να αθωωθούν ως υπεύθυνες για κρατικές χρεοκοπίες με την μεταβίβαση του βάρους στα κράτη, ούτε από το ΔΝΤ. Τέτοια περίπτωση μπορεί να αποδειχθεί η Ιρλανδία).

Τέλος, οι χρεοκοπίες, μειώνουν το χρόνο εξουσίας των κυβερνήσεων και των λειτουργών τους. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι συνέπειες αθέτησης πληρωμών, παραμένουν κάπως ασαφείς να οριστούν και είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν”.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥΣ ΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ. ΌΠΟΥ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΝΤ ΤΟ «ΘΕΤΙΚΟ» ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΕΩΜΕΝΑ ΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ…

Έτσι καταλήγουν ως εξής: “Από τη θετική πλευρά, διαπιστώσαμε μια αρκετά δίκαιη εκτίμηση των συνεπειών στις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας, μετά από χρεοκοπίες και εφιστούμε την προσοχή στην απότομη αύξηση των κρατικών εσόδων μετά από χρεοκοπίες.

Από την αρνητική πλευρά, το συμπέρασμά μας είναι ότι τα πιστωτικά συμβάντα δεν φαίνεται πιθανόν, να επηρεάζουν τιςδανείστριες τράπεζες. Ίσως το πιο ισχυρό και εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι η επίδραση των χρεοκοπιών είναι βραχυχρόνια, καθώς σχεδόν ποτέ, δεν μπορούν να ανιχνευθούν συνέπειες, μετά από ένα ή δύο χρόνια”.

*Σημειώνεται, ότι την έρευνα αυτή σχολίασε το «Σιν» και η εφημερίδα Free Money, καθώς ανακάλυψε σχετικό δημοσίευμα στον ξένο Τύπο. Ωστόσο η αναλυτική παρουσίαση του δημοσιεύματος στην «Ελευθεροτυπία» και οι τρέχουσες εξελίξεις ανέβαλαν νέο δημοσίευμα του Κοπέρνικου. Σήμερα όμως παρουσιάζουμε, αφού είναι επίκαιρο, ακόμα πιο αναλυτικά το θέμα αξιοποιώντας τα πρωτογενή στοιχεία, της ίδιας της έρευνας του ΔΝΤ που δημοσιεύουμε ως έχει…

Κοπέρνικος