To ZEN και η Πολεμική Τέχνη της Άρνησης Πληρωμής Εισιτηρίου στα Δημόσια Μέσα Μεταφοράς

Στην περίοδο που διανύουμε, η άρνηση καταβολής οποιασδήποτε πληρωμής προς το κράτος, δεν είναι απλά υπόθεση επιβίωσης για τους περισσότερους Έλληνες, αλλά και ένα από τα πλέον ισχυρά και αποτελεσματικά – αν όχι το αποτελεσματικότερο - όπλα κατά των ξένων κατακτητών και των εγχώριων δωσιλόγων τζουτζέδων τους.

Όμως, όποιος αποφασίσει να δώσει οποιασδήποτε μορφής μάχη, πρέπει πρωτύτερα να είναι απόλυτα πεπεισμένος για το δίκιο του, αλλιώς οι προοπτικές του για νίκη μειώνονται δραματικά.

Το αναφέρω αυτό γιατί έχω ακούσει συχνά συμπολίτες που δεν αμφιβάλουν για το ληστρικό των σημερινών φόρων, “έκτακτων εισφορών” και “τελών”, να εκφράζουν ενδοιασμούς για την άρνηση καταβολής κομίστρου στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Μην αμφιβάλλετε για το δίκαιο και ηθικό της άρνησης καταβολής κομίστρου! Μια αληθινή δημοκρατία  εξ' ορισμού οφείλει να διασφαλίζει στους πολίτες της το κοινωνικό αγαθό της ελεύθερης μετακίνησης με Μέσα Μεταφοράς Δημόσια, όχι “Μαζικά”  πράγμα που συνεπάγεται κόμιστρο μηδενικό ή ελάχιστο - στην περίπτωση που ο  Δημόσιος προϋπολογισμός, οι δίκαιοι δηλαδή φόροι που πληρώνουν οι πολίτες, δεν αρκεί για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων των μέσων – σε καμία περίπτωση πάντως το κόμιστρο του σημερινού υπέρογκου ύψους. Οι Δημόσιες επιχειρήσεις είναι μη κερδοσκοπικές εξ' ορισμού και παρέχουν δημόσια κοινωνικά αγαθά, δεν εμπορεύονται εμπορεύματα. 

Εφ' όσον λοιπόν δεν αμφιβάλλετε ούτε στο ελάχιστο για το δίκιο σας, μπορείτε να αρχίσετε ν' ασκείτε την ευγενή Πολεμική Τέχνη της Άρνησης Πληρωμής Εισιτηρίου στα Δημόσια Μέσα Μεταφοράς:

Εάν ελεγκτής μας ζητήσει το εισιτήριο ή τα στοιχεία μας δηλώνουμε ότι αρνούμεθα να πληρώσουμε εισητήριο και ότι αρνούμεθα να δώσουμε τα στοιχεία μας.

Ο ελεγκτής δεν είναι υπάλληλος κατά την έννοια του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα.  Γι αυτό δεν υποχρεούμεθα να του δώσουμε τα στοιχεία μας. Στοιχεία δίνουμε μόνο αν μας τα ζητήσει οποιοσδήποτε αστυνομικός (ακόμα και εκτός υπηρεσίας), πταισματοδίκης ή ειρηνοδίκης, που θα βρίσκεται ή θα έλθει στο λεωφορείο/μετρό.

Αν ο ελεγτής αποπειραθεί να μας κρατήσει με οποιοδήποτε τρόπο μέχρι να κληθεί εκεί η αστυνομία ή να μας προσαγάγει σε βίαια αστυνομικό τμήμα: Σύμφωνα με το άρθρο 325 Π.Κ. «όποιος με πρόθεση κατακρατεί άλλον χωρίς την θέλησή του ή του στερεί με άλλον τρόπο την ελευθερία της κίνησης του, τιμωρείται με φυλάκιση». Επομένως, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε τον ελεγκτή οπουδήποτε. Ούτε βέβαια οποιονδήποτε security.. Όποιος περιορίσει  με οποιονδήποτε τρόπο τον πολίτη π.χ. κλείνοντας τις πόρτες του λεωφορείου, ή εμποδίζοντας την κίνηση ή την έξοδό του από το όχημα,  εξαναγκάζοντάς τον να τον ακολουθήσει με τη βία διαπράττει  το αδίκημα της παράνομης κατακράτησης (άρθρο 325Π.Κ.), τόσο ως προς αυτόν που δεν έχει εισιτήριο όσο και ως προς όλους τους επιβάτες των οποίων εμποδίζεται η έξοδος.   Το αδίκημα διώκεται αυτεπάγγελτα.

 Οποιοσδήποτε πολίτης αντιλαμβάνεται τέτοιου είδους συμπεριφορά, μπορεί να καταγγείλει το γεγονός στην αστυνομία και να ζητήσει την συνδρομή της. Τα αστυνομικά όργανα είναι υποχρεωμένα να συλλάβουν τον δράστη και να σχηματίσουν δικογραφία εις βάρος του, τηρώντας όσα προβλέπονται στον Κ.Π.Δ. περί αυτοφώρου διαδικασίας. Ο παθών έχει δικαίωμα ν’ αξιώσει αποζημίωση, για ικανοποίηση της ηθικής του βλάβης. Αν βιαζόμαστε να φύγουμε, συγκρατούμε τα διακριτικά του ελεγτή  (αριθμός στο καρτελάκι του) και του κάνουμε μήνυση αργότερα.

Αστυνομικοί που αρνούνται να συλλάβουν τον ελεγκτή/οδηγό κατόπιν της μήνυσής μας, διαπράττουν παράβαση καθήκοντος. Μπορούμε να τους μηνύσουμε και να υποβάλουμε έγγραφη Αναφορά εναντίον τους στο ΑΤ., κοινοποιούμενη στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Καθ’ όλη την διάρκεια του ελέγχου εντός του λεωφορείου, πρέπει να είναι εμφανής η υπηρεσιακή ταυτότητα του ελεγκτή, προκειμένου το επιβατικό κοινό να γνωρίζει τα στοιχεία του, ώστε να μπορεί ν’ ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά του (π.χ. αναφορά στην υπηρεσία του, δικαίωμα εγκλίσεως, αγωγής κ.λ.π.)

Για μεγαλύτερη ταχύτητα στη λήξη του επεισοδίου, κατεβαίνουμε στην επόμενη στάση, χωρίς δισταγμό. Εκτός του οχήματος (στα λεωφορεία) ή εκτός της ζώνης ελέγχου εισιτηρίων (στο μετρό), η όποια δικαιοδοσία του ελεγκτή δεν υφίσταται.

Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να περιμένουμε την άφιξη της αστυνομίας διότι  από καμία νομοθετική διάταξη, δεν προβλέπεται η υποχρέωση του πολίτη να περιμένει την αστυνομία για να τον ελέγξει, αν δεν το επιθυμεί, δεδομένου ότι δεν έχει διαπράξει κανένα ποινικό αδίκημα καθώς το άρθρο 391Π.Κ. περί της δόλιας αποφυγής πληρωμής εισιτηρίου, καταργήθηκε με το άρθρο1 παρ.12β του ν.2207/1994, με την εισηγητική  περί καταργήσεως έκθεση του νομοθέτη, στο πρώτο κεφάλαιο της οποίας και στην παράγραφο 12 αναφέρει ότι: « Το άρθρο 391 καταργείται, διότι δεν είναι σκόπιμη η ποινική πρόβλεψη για την αποφυγή πληρωμής εισιτηρίου, αφού μάλιστα για τις περισσότερες περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο αυτό υπάρχουν διοικητικές κυρώσεις, ικανές να αποτρέψουν την παράνομη συμπεριφορά του δράστη.» Είναι σαφές από την έκθεση αυτή, ότι το πνεύμα και η θέληση του νομοθέτη, είναι η πλήρης αποποινικοποίηση της δόλιας αποφυγής πληρωμής εισιτηρίου, αρκούμενος στις διοικητικές μόνο κυρώσεις. 

Συνεπώς και να βρεθεί εκεί η αστυνομία δεν μπορεί να μας συλλάβει (μόνο να πάρει τα στοιχεία μας) διότι πρόκειται για απλή παράβαση και συνεπώς διώκεται κατ’ έγκληση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποβληθεί μήνυση από τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρίας (που δεν είναι σε καμία περίπτωση ο ελεγτής) συγκεκριμένα για το δικό μας πρόσωπο, πράγμα αδύνατο διότι σύμφωνα με τον νόμο περί προσωπικών δεδομένων, τα στοιχεία της ταυτότητάς πολίτη που υφίσταται αστυνομικό έλεγχο, απαγορεύεται να περιέρχονται σε γνώση των υπολοίπων πολιτών, που παρίστανται κατά την διάρκεια του ελέγχου, άρα και του ελεγκτή.

Το μόνο που μπορεί να κάνει ο ελεγκτής είναι να δώσει και αυτός τα στοιχεία του στον αστυνομικό και να μας υποβάλει μήνυση ως ιδιώτης. Ακριβώς όμως επειδή θα μας μηνύσει για άρνηση καταβολής κομίστρου ως ιδιώτης, η μήνυσή του θα είναι “τζούφια”.

Αν ωστόσο ο αστυνομικός χορηγήσει τα στοιχεία μας στον ελεγκτή εκείνη την στιγμή η αργότερα, διαπράττει παράβαση του νόμου περί προσωπικών δεδομένων. Μπορούμε να τον μηνύσουμε και να υποβάλουμε έγγραφη Αναφορά εναντίον του στο ΑΤ., κοινοποιούμενη στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Φροντίζουμε να γίνει το επεισόδιο απόλυτα αντιληπτό από τους συνεπιβάτες μας, και να καταστήσουμε από την αρχή σαφές πως η άρνηση καταβολής κομίστρου είναι πολιτική ενέργεια, την οποία τεκμηριώνουμε λογικά, όσο και λακωνικά. Έτσι δίνουμε περαιτέρω νόημα στην πράξη μας κάνοντας προπαγάνδα δια του παραδείγματος στους συμπολίτες μας και συμβάλλοντας στην αφύπνιση τους.

Έχει όμως ζωτική σημασία να χειριστούμε την κατάσταση με παρρησία, ηρεμία και ευγένεια, δίχως φωνές και επιθετικότητα. Συνειδητοποιήστε πως η επιθετικότητα μαρτυρά φόβο, τον οποίο  οι καλλιεργημένοι άνθρωποι διαγιγνώσκουν και οι άξεστοι – όπως ενδέχεται να είναι ο ελεγκτής ή ο αστυνόμος –  διαισθάνονται , όπως π.χ. Τα σκυλιά. Η επιθετικότητα λοιπόν θα μας κοστίσει την συμπαράσταση των συνεπιβατών μας και θα δώσει θάρρος στους – εν γένει θρασύδειλους – καταστολείς. Επιπλέον δε λάβετε υπ' όψιν ότι συχνότατα, οι ίδιοι οι ελεγκτές φέρονται σκαιότατα επίτηδες, ώστε να μας εμπλέξουν σε διαπληκτισμούς για να καθυστερήσουμε μέχρι να καταφθάσει η αστυνομία ,αλλά και με την ελπίδα να παραφερθούμε δίνοντάς τους αφορμή να μας κατηγορήσουν για ποινικά κολάσιμες πράξεις.

Μην χάσετε λοιπόν το δίκιο σας παραφερόμενοι, μην βρίσετε, μην σηκώσετε χέρι παρά μόνον στην ακραία (και σπάνια) περίπτωση που πραγματικά θα χρειαστεί να αμυνθείτε. Μην πάψετε, όσο μιλάτε, να κινείστε ταυτόχρονα, ήρεμα, δίχως βιασύνη , αλλά και δίχως δισταγμό, προς την έξοδο του οχήματος, ή (στο μετρό) προς την έξοδο από την ζώνη ελέγχου εισιτηρίων.  Να θυμάστε πως τέτοιοι τύποι λουφάζουν και κατεβάζουν το κεφάλι όταν τους αντιμετωπίζεις αφ' υψηλού, με παρρησία, σταθερότητα, ηρεμία και περιφρόνηση, που ξεχειλίζει αυτοπεποίθηση.

Αν, ωστόσο, παραγίνονται προσβλητικοί μπορούμε να τους κάνουμε να το βουλώσουν μέχρι να απομακρυνθούμε απειλώντας τους πάντα ευγενικά, με μήνυση για εξύβριση και  δημόσια προβολή της προσωπικότητάς μας (άρθρο 361, παράγραφος 1, του Ποινικού Κώδικα).

Θα κλείσω εδώ ευχόμενος καλή δύναμη και ας είναι όποιος θεός πιστεύει ο καθένας από εμάς μαζί του στον κοινό μας αγώνα.

Μ.Ο.Γιακουμάκης

Πυρήνας Ακρόπολη του Ε.Πα.Μ.