Τρίτη 9 Απριλίου 2013

Εκτός ελέγχου τα ελλείμματα των ταμείων

Της Ρούλας Σαλούρου 

Ύφεση, ανεργία, έλλειψη ρευστότητας αλλά και μια σειρά από αστοχίες της κυβέρνησης και δη της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας έχουν οδηγήσει την κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων λίγο πριν το… σκάσιμο. 


Η απόκλιση των στόχων είναι δραματική. Η μαύρη τρύπα των ταμείων μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Μάλιστα, όσο καθυστερεί η πολυσυζητημένη ρύθμιση χρεών, στην οποία είχε στηρίξει κάποιες ελπίδες το υπουργείο Εργασίας και η διοικήσεις του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ, τόσο μεγαλώνει το έλλειμμα κι έρχεται πιο κοντά το ανεπιθύμητο plan b. Ένα σχέδιο που μπορεί να μην θέλουν ούτε να το σκέπτονται στο υπουργείο Εργασίας, το έχουν όμως επεξεργαστεί, σε επίπεδο σεναριολογίας. 

Θριαλίδα όλων των σεναρίων θεωρείται η σημαντική καθυστέρηση που παρατηρείται αναφορικά με την πολυσυζητημένη ρύθμιση χρεών. Τις τελευταίες ημέρες μάλιστα, κάποιοι στο υπουργείο Εργασίας που γνωρίζουν καλά το θέμα δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους, θεωρώντας ότι όσο καθυστερεί η ρύθμιση, τόσο μεγεθύνεται το πρόβλημα υστέρησης των εσόδων με κίνδυνο να καταστήσει άχρηστη την όποια ρύθμιση. Όλοι έχουν σταματήσει να πληρώνουν εισφορές, είτε γιατί δεν έχουν, είτε γιατί περιμένουν τη ρύθμιση. Μόνο που βασική προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση θα είναι η πληρωμή των τρεχουσών εισφορών, από την1η Ιανουαρίου του 2013. Δεν είναι τυχαία η προσπάθεια της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων να ξεκινήσει η ρύθμιση από την 1η Ιουλίου του 2013 και για 4 χρόνια (48 δόσεις). Όμως, οι δανειστές επιμένουν στην έναρξη από 1/1/2013, καθιστώντας τελικά μικρής σημασίας το πόσες θα είναι οι δόσεις… 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) τα έσοδα του των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων υποχώρησαν στο πρώτο δίμηνο του έτους κατά 696 εκατ. ευρώ. 

Στο ΙΚΑ, το πρώτο δίμηνο της χρονιάς υπήρξε υστέρηση στα έσοδα κατά 14%, σε σχέση με το 2012.Η πορεία των εσόδων στο ταμείο είναι άκρως ανησυχητική, εάν αναλογιστεί κανείς ότι, οι εκτιμήσεις της διοίκησης στον προϋπολογισμό του ταμείου ήταν για υστέρηση της τάξης του 7%. 

Στον ΟΑΕΕ, μόνον 1 στους 2 ελεύθερους επαγγελματίες καταβάλλει κανονικά τις εισφορές του για σύνταξη και παροχές ασθένειας. Οι 379.844 «ενεργοί» επαγγελματίες (ποσοστό 48,70% στο σύνολο των 780.000 ασφαλισμένων) χρωστούν 5,963 δισ. ευρώ, ενώ 195.590 έχουν διακόψει την ασφάλισή τους αφήνοντας χρέος 1,450 δισ. ευρώ. 

Αλλά και στον ΟΓΑ, οι δαπάνες είναι σημαντικά υψηλότερες από τα έσοδα του ταμείου από εισφορές. 

Συνολικά, εκτιμάται ότι η «τρύπα» των ασφαλιστικών ταμείων στο τέλος του χρόνου θα αγγίξει τα 2,5 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 1,5 δισ. ευρώ εκτιμάται το έλλειμμα του ΕΟΠΥΥ. 

Το ύψος του ελλείμματος είναι από μόνο του απαγορευτικό, χωρίς σε αυτό να έχουν προστεθεί μια σειρά από … τρύπες που προκαλούν οι αστοχίες στις εκτιμήσεις και τις δεσμεύσεις μέτρων που ελήφθησαν στο παρελθόν. 

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της πρόβλεψης για εξοικονόμηση 617 εκατ. ευρώ από την έμμεση αύξηση των εισφορών στους «παλαιούς» ασφαλισμένους που λαμβάνουν υψηλούς μισθούς, πάνω από 2.442 ευρώ το μήνα μεικτά. Τελικά, διαπιστώνεται πως το μέτρο αφορά πολύ λιγότερους απ’ ότι αρχικά είχε υπολογιστεί, καθώς οι μισθοί έχουν μειωθεί σημαντικά και στα στελέχη των επιχειρήσεων. Έτσι, εκτιμάται ότι στα ταμεία του ΙΚΑ, το 2013 από το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα μπουν παρά 350 εκατ. ευρώ, ενώ κάποιοι εκτιμούν έσοδα ακόμη και κάτω από 200 εκατ. ευρώ. 

Εκτός στόχου θεωρείται και η πρόβλεψη για 650 εκατ. ευρώ έως στο τέλος του 2013 από την αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας κατά δύο έτη. Ειδικοί που γνωρίζουν το ασφαλιστικό εκτιμούν ότι το μέτρο μπορεί να αποδώσει μακροπρόθεσμα, όμως εντός έτους, δεν θα επιφέρει παρά 100 εκατ. ευρώ. 

Στην τρύπα των αστοχιών θα πρέπει να προστεθούν και τα 150 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 600 εκατ. ευρώ της μη εφαρμογής της ειδικής εισφοράς 2 τοις χιλίοις επί του τζίρου των επιχειρήσεων, για το τρέχον έτος, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης θα επιμείνει στην αρχική του θέση και δεν θα αναγκαστεί τελικά να εφαρμόσει το νόμο Κουτρουμάνη που το προβλέπει… 

Ο Απρίλιος θα δείξει και το μέγεθος της τρύπας που δημιουργεί η μη εφαρμογή των ήδη προβλεπόμενων περικοπών σε μια σειρά συνταξιούχων, όπως για παράδειγμα αυτούς που λαμβάνουν διπλές συντάξεις… Μέχρι τα μέσα Απριλίου οι υπηρεσίες της ΗΔΙΚΑ θα γνωρίζουν το μέγεθος των απωλειών προκειμένου στη συνέχεια να αποφασιστεί από πότε θα εφαρμοστεί αναδρομικά η μείωση των συντάξεων. 

Τρύπα δημιουργεί στα έσοδα των ταμείων και η αδυναμία του μηχανισμού να ελέγξει τη μαύρη εργασία, που έχει εκτιναχθεί στο 36%. 

Τέλος, έντονο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι, κάθε χρόνο στο ΙΚΑ υποβάλλονται περίπου 150.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο Ασφαλιστικό Ταμείο της χώρας να έχει «μπουκώσει» στο να χορηγεί συντάξεις και τα έσοδά του να μην μπορούν να καλύψουν τις αυξημένες δαπάνες του. Από το 2010 έως το 2012 υποβλήθηκαν 458.470 αιτήσεις για χορήγηση συντάξεων, κύριων και επικουρικών. Από αυτές, ακόμα στην αναμονή βρίσκονται περίπου 152.000 συντάξεις. Το κονδύλι για να καλυφθεί η δαπάνη για συντάξεις ανέρχεται στα 800.000.000 ευρώ κάθε μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τη δραματική μείωση που έχουν υποστεί οι συντάξεις, το κονδύλι που χρειάζεται το ΙΚΑ για τη χορήγησή τους παραμένει σχεδόν αμετάβλητο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θα προτιμούσα να μην αφήνετε σχόλια χωρίς όνομα, βάλτε ένα όνομα ψευδώνυμο αρκεί να μην εμφανίζεται η γελοία περίπτωση ο/η Ανώνυμος