ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΠοτέ άλλοτε η αμεσοδημοκρατική στόχευση δεν είχε τέτοια απόκριση όχι μόνο στο κίνημα αλλά και στις πρωτόλειες κοινωνικές δράσεις. Οι αμεσοδημοκρατικές δομές δεν είναι το ερώτημα και η λύση αλλά ο τρόπος που θα διαυγασθεί το ερώτημα και ο τρόπος που θα αναζητηθεί η λύση. Στο απαξιωμένο πολιτικό και κομματικό σύστημα η αμεσοδημοκρατική διέξοδος μπορεί να αποτελέσει το σύγχρονο ριζοσπαστικό πρόταγμα, αρκεί να αντιληφθούμε ότι η κρίση δεν είναι απλά οικονομική ή απλά πολιτική αλλά πολιτειακή, δηλαδή φτάνει στον βαθύ πυρήνα του ίδιου του συστήματος. Το πρόταγμα της οριζόντιας κοινωνικής οργάνωσης μέσα στην οποία κατοικοεδρεύει η άμεση δημοκρατία δεν έρχεται απλώς να προσθέσει μια κριτική στο υπάρχον αλλά να το καταργήσει.
Η απεμπλοκή της δημόσιας σφαίρας από το κρατικό και ιδιωτικό συμφέρον ως ένα νέο πλέγμα σχέσεων αδιαμεσολάβητων και κοινωνικά ελεύθερων δίνει στην άμεση δημοκρατία την εξεγερσιακή δυναμική που της αναλογεί. Η άμεση δημοκρατία δεν είναι ούτε άλλοθι ούτε πρόσχημα που να χωράει στην γειτονιά και να υποχωρεί στην κεντρική πολιτική σκηνή των δημοτικών και βουλευτικών εκλογών. Η πολιτική πρόταση της κοινωνικής χειραφέτησης δεν είναι ένα σύγγραμμα ιδεών. Είναι η πραγματικότητα της κοινωνικής αντιεξουσίας, που βιώνεται με την άμεση δημοκρατία σε τοπικούς και κοινωνικούς αγώνες και κινήματα. Είναι η διεκδίκηση των ελεύθερων χώρων στις γειτονιές, είναι η δημιουργία λαϊκών συνελεύσεων και ανοιχτών ελεύθερων διαδικασιών. Των καταλήψεων δημοσίων χώρων εγκαταλειμμένων από την κερδοφορία ή ιδιωτικών χώρων που μετατρέπονται σε ελεύθερους δημόσιους & κοινωνικούς.
Οι κομματικοί σχηματισμοί λειτουργούσαν προσπαθώντας να εντάξουν ένα σύνολο διαφορετικών ταυτοτήτων, και το κυριότερο κινημάτων, σε ένα κοινό ιδεολογικό πλάνο. Ο κλασικός μαρξισμός και ο φιλελευθερισμός συμμερίζονται την άποψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία χωρίς την ύπαρξη του κράτους και επομένως υποστηρίζουν κυρίως πολιτικούς και όχι κοινωνικούς αγώνες, δεν μπορούν να φανταστούν εξαιτίας των δομών τους μη ελεγχόμενους τρόπους κοινωνικής αλλαγής. Τα μικρής έντασης ψήγματα κινημάτων στην βάση της άμεσης δημοκρατίας προσφέρουν ήδη ένα δρόμο αποφυγής τόσο του να τα περιμένουμε όλα από τον ερχομό μιας προλεγόμενης τελικής στιγμής (επανάσταση) όσο και του να διαιωνίζονται οι υπάρχουσες δομές. Όπως απέδειξε η ιστορία, ένας μηχανισμός διαμόρφωσης ομογενοποιημένων αντιλήψεων και δράσεων δεν αποκηρύσσει ποτέ αυτήν την πίστη στην καθοδήγηση. Εκείνο που σήμερα αρχίζει να γίνεται ορατό είναι ότι δεν υπάρχει καμία φυσική σχέση ανάμεσα στην ουσία του κοινοτικού κοινωνικού δεσμού και στην εκπροσώπηση του από μια εξουσία. Η άμεση δημοκρατία προχωρά στην δημιουργία των όρων για έναν ενεργό διάλογο, για την επανένταξη της διεκδίκησης του δημόσιου χώρου από την φενακισμένη του εκδήλωση σε κρατικό και ιδιωτικό, στην ενεργοποίηση μιας συνολικής συμμετοχής που αποδεσμεύει από κάθε μηχανισμό που παράγει εκπροσωπήσεις, στη λειτουργία των κινημάτων στη βάση όχι μιας μεγάλης αλήθειας αλλά στη βάση της δράσης, του χειραφετητικού συμβάντος. Ο μαρξισμός αδυνατεί σήμερα να εκδίδει τίτλους πίστεως με εγγυητή την ιστορία, και μένει γυμνός μπροστά στην κλειστότητα της οργάνωσης, στην αδυναμία του να αποδομήσει τον εαυτό του εντασσόμενος σε ένα ταχύτατα αναπτυσσόμενο κίνημα ρήξης του υπάρχοντος. Γι αυτό ακόμα και σήμερα όσες διεργασίες γίνονται σε αυτόν τον χώρο έχουν ως γνώμονα την κινητικότητα στο πολιτικό σκηνικό αλλά απέχουν από την μετακίνηση των τεκτονικών πλακών στον κοινωνικό ιστό. Πόσοι άραγε θα συμμετέχουν και πάλι κριτικά στην δημιουργία κρατικών μικροδομών με τον Καλλικράτη; Πόσοι θα θελήσουν να συγκρουστούν με το σύνολο της αστικής νομιμοποίησης αναζητώντας την συνάντηση με τις τοπικές αυτοθεσμίσεις ;
Μόνο μια αποιδεολογικοποιημένη δομή μη εκπροσώπησης και μη ενσωμάτωσης, με αναφορά σε μια σύγχρονη αμεσοδημοκρατική οργάνωση του παρόντος μπορεί να μπολιάσει την οργή με μια αντισυστημική πνοή .Δεν φτάνει πλέον η επίκληση των μεγάλων δομικών μορφών της καταπίεσης , αλλά οφείλουμε να κάνουμε ορατές τις μορφές μιας επίμονης αντίστασης. Μόνο από εκεί μπορούν να διέλθουν ακτίνες φωτός και να εμποδιστεί η υποκειμενική αποσύνθεση. Όλες οι θέσεις των κοινωνικών κινημάτων, των τοπικών αυτοθεσμίσεων, των κοινωνικών κέντρων και άλλων μορφών, που θα λειτουργήσουν στο πλαίσιο της άμεσης δημοκρατίας, δεν μπορούν να προβάλλονται σε ένα προεπιλεγμένο πεδίο θεώρησης αλλά σε πολλά ολοκληρωμένα ισότιμα πεδία θεώρησης .Ήδη εμφανίζεται μια πολλαπλότητα μορφών αντίστασης, δεν υπάρχει μια τοποθεσία της μεγάλης άρνησης, ένας ξεκάθαρος νόμος του επαναστάτη. Δε μπορεί πλέον να σταθεί η πρόθεση να επιβληθεί μια μοναδική ταυτότητα, μια τάση ενοποίησης όλων των μορφών αντίστασης στην εκ των προτέρων τιθέμενη ενότητα ενός ιδεολογικού σχεδίου.
Η δομή δεν είναι οργανωτικό ζήτημα, αλλά βαθιά κοινωνικό. Η Αντιεξουσιαστική Κίνηση δεν θεωρεί την δομή εσωτερικό ζήτημα συγκρότησης αλλά μέρος μιας συνολικής κοινωνικής απεύθυνσης. Το κόμμα ως λαϊκή οργάνωση και μακρόπνοο γενικό στρατηγείο έχει ξεφτίσει οριστικά. Ένα τέτοιο κόμμα ήταν αναγκασμένο να λειτουργεί δημιουργώντας ολότητες. Όμως και κάθε απόπειρα να εμφανιστεί μια διαφορετική εικόνα από κομμάτια της άλλης αριστεράς εξαντλείται τελικά σε διαφορετικές ερμηνείες του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, σε διαφορετικές θεωρήσεις της εκλογικής συμμετοχής. Η άμεση δημοκρατία, την οποία ο Δεκέμβρης επικύρωσε ως δυνατότητα, είναι η μορφή που μπορεί να συναντηθεί με την κίνηση των κοινωνικών τευτονικών πλακών, που μπορεί να διαγνώσει τα ψήγματα μιας κοινωνικής αντιπολίτευσης. Η διαρκώς αυξανόμενη ισχύ των τοπικών αυτοθεσμίσεων, που στηρίζονται στην ανακλητότητα, στον μη ιδεολογικό πυρήνα, στην μη ένταξη σε έναν μηχανισμό, είναι μηνύματα από το αύριο. Ενώ μέχρι τώρα οι οργανώσεις δομούνταν από μια πίστη, ότι γνώριζαν επακριβώς τι πρέπει να γίνει και ποιος πρέπει να το κάνει, και άρα η συμμετοχή ήταν μια απλή επικύρωση, σήμερα αυτές οι βεβαιότητες μετράνε τις συντριβές τους και είναι η ώρα που πρέπει να αφεθεί ο λόγος στους ίδιους τους κοινωνικούς δράστες.
Υπάρχουν δύο σημεία που καθιστούν την άμεση δημοκρατία τόσο επιτακτικά επίκαιρη. Το πρώτο είναι ότι η αντίσταση οφείλει πλέον να κινηθεί χωρίς να αναπαράγει την φαντασίωση του τελικού συμβάντος μιας ολιστικής αλλαγής (επανάσταση) ή να πέφτει στην άβυσσο του φιλελεύθερου πλουραλισμού. Και το δεύτερο ότι δεν υπάρχει κάτι ενιαίο να εκπροσωπηθεί. Η επίδειξη αλληλεγγύης κατά μήκος όλων των αξόνων της καταπίεσης σημαίνει ότι καμιά ιδιαίτερη μορφή ανισότητας δεν μπορεί να προβληθεί σαν ο κεντρικός άξονας του αγώνα. Στην άμεση δημοκρατία ενυπάρχουν οι δυνατότητες μιας τόσο ευρείας κοινωνικής αλλαγής που δεν μπορούμε να την διαγνώσουμε προσκολλημένοι στα υπάρχοντα παραδείγματα. Η πολιτική αυτή δεν αρχίζει, όταν σκοπεύουμε να εκπροσωπήσουμε τα θύματα ή τα υποκείμενα, τα οποία, αν δεν ακολουθούν, αυτό οφείλεται στην αλλοτρίωση τους, αλλά όταν είμαστε πιστοί στα συμβάντα μέσα από τα οποία τα θύματα παίρνουν θέση. Αυτή η θέση δεν στηρίζεται σε τίποτα άλλο πλην μιας απόφασης και αυτή η απόφαση, που δεν υπόσχεται τίποτα και σε κανέναν, συνέρχεται από την πλευρά της μόνο από μια υπόθεση. Πρόκειται για την υπόθεση μιας πολιτικής της μη κυριαρχίας, της έκφρασης της ελευθερίας. Στηρίζεται στην αδιαμεσολάβητη παρουσία, στην πολλαπλότητα των στόχων, στη δημιουργία συναρθρώσεων με βάση την δράση στους χώρους εργασίας, στις τοπικές συνελεύσεις, στα κενά του κοινωνικού ιστού (άνεργοι, μετανάστες) και αυτή η απαίτηση δεν απορρέει από την υπόθεση μιας εργατικής τάξης ή ενός λαού αλλά, τουναντίον, από την εξαφάνιση κάθε τέτοιας υπόθεσης. Η άμεση δημοκρατία διαλύει το υποκείμενο από το οποίο η ιδεολογία απαιτεί έναν συγκεκριμένο τρόπο δράσης και απευθύνεται στην ουσία της ύπαρξης .
Πως θα αποφευχθεί, μας λένε, η περίπτωση οι τοπικές αυτοθεσμίσεις μέσω της άμεσης δημοκρατίας να παράγουν φασιστικής έμπνευσης αποτελέσματα; Ένα βασικό σημείο για την ανάπτυξη της άμεσης δημοκρατίας είναι η αναγκαστική της συνύπαρξη με την μη κατάληψη της εξουσίας. Δεν είναι μια διαδικασία λήψης των αποφάσεων, είναι μια πολιτική απόφαση επανερμηνείας όλων των ορισμών της εξουσίας, είναι ο μονόδρομος του αυτεξούσιου. Με το να δημιουργηθούν συνθήκες καθολικής συμμετοχής μακριά και έξω από τα κρατικά συμφραζόμενα, μακριά από ιεραρχικές δομές και παγιωμένες ταυτότητες σπάνε και όλοι οι δεσμοί της αφομοίωσης δημιουργώντας το ανοιχτό πεδίο της άρνησης. Χωρίς ένα ηγεμονικό κέντρο αρθρωμένο με τους μηχανισμούς της πειθαρχίας, δεν υπάρχει τρόπος να δομηθεί η κυριαρχία είτε με την κρατική της μορφή είτε με τον κομματικό της προσδιορισμό. Τίποτα δεν είναι σήμερα πιο σημαντικό από την σύνδεση και υπεράσπιση των αυτόνομων κοινοτήτων και κινημάτων, τη δημιουργία ενός χώρου που η εξουσία δεν θα μπορεί πλέον να εκφράζεται ως αυθεντία.
H Άμεση δημοκρατία δεν είναι μια αναφορά προς ακίνδυνους και ασήμαντους ατραπούς αλλά ένα αποσαφηνισμένο πλαίσιο που οροθετείται συγκεκριμένα:
1. Το Αυτεξούσιο του ατόμου και της κοινωνίας είναι η βάση συγκρότησης της άμεσης δημοκρατίας. Αυτό προϋποθέτει ατομική και κοινωνική συνείδηση απαλλαγμένη από προκαταλήψεις, δεισιδαιμονίες ιδεοληψίες.
2. Η Αυτονομία είναι καθοριστικό χαρακτηριστικό της Άμεσης δημοκρατίας .Είναι η δυνατότητα των συμμετεχόντων ατόμων ενάντια στην Ετερονομία και στην παραίτηση αυτοθεσμίσεις , οι αποφάσεις, πάνω σε οποιοδήποτε ζήτημα δεν συγκροτούν μόνιμους θεσμούς και τελεσίδικες καταστάσεις αλλά σημεία κοινωνικής ανέλιξης έτοιμα να αλλάξουν, αφού ο διαρκής στοχασμός και αναστοχασμός αναδύουν νέες αξίες και σημασίες.
3. Το Άμεσο της άμεσης δημοκρατίας αποκλείει την Μεσολάβηση ανάμεσα στο άτομο την κοινωνία και στις θεσμίσεις ,τις αποφάσεις τις πράξεις η΄τις παραλήψεις.Η πραγμάτωση της αμεσότητας της αυτονομίας της αυτοδιεύθυνσης προϋποθέτει το αδιαμεσολάβητο στις αποφάσεις στις εφαρμογές.Γιαυτό η Αμεση δημοκρατία είναι το πλαίσιο που λειτουργεί παρά και ενάντια στους Μεσολαβητικούς μηχανισμούς κράτος κόμματα γραφειοκρατία,και ό,τι ανήκει στα συγκεντρωτικά ,ιεραρχικά ,εξουσιαστικά συστήματα ,και κατ΄επέκταση μεσολαβητικά.
4. Η αντιπροσωπευτικότητα, όπως την γνωρίζουμε από τον κοινοβουλευτισμό και από όλες τις ετερονομίες, χάνει το νόημα της στις διαδικασίες της άμεσης δημοκρατίας και αυτό όχι μόνο επειδή είναι μεσολαβήσεις αλλά γιατί οι αποφάσεις παίρνονται και πραγματώνονται από όλους. Ολοι αποφασίζουν, όλοι συμμετέχουν όλοι ελέγχουν.
5. Η γενικευμένη Ανακλητότητα είναι το ανάχωμα στα προνόμια, στη γραφειοκρατία, στην ανισότητα, στη δυσαρμονία λόγων – έργων. Η ανακλητότητα είναι βασικό όπλο ενάντια στη πρωταρχική συσσώρευση εξουσίας και κυριαρχίας.
6. Στην Άμεση δημοκρατία δεν υπάρχουν θεσμισμένες πλειοψηφίες και μειοψηφίες αφού η αυτοθέσμιση είναι διαρκής. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με συναίνεση, με ομοφωνία, πλειοψηφικά.
7. Ο Αντιεξουσιαστικός χαρακτήρας της Άμεσης δημοκρατίας είναι αυτονόητος αφού προϋποθέτει την αναίρεση της διαχωρισμένης εξουσίας(κράτος), των σχέσεων εξουσίας και κυριαρχίας, προτάσσοντας την ισότητα στη συμμετοχή του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Είναι με άλλα λόγια η Άμεση δημοκρατία η κοινωνική και πολιτική διαρκώς και ενεργή αυτοθέσμιση, καθολική, πολύμορφη και πολυεπίπεδη.
Indymedia