Οι περισσότερες...

... αυτοκρατορίες δεν έσβησαν ύστερα από κάποια εισβολή, αλλά εξαιτίας της άστοχης οικονομικής πολιτικής τους. Αυτό είναι το συμπέρασμα άρθρου του Έρικ Μαργκόλις στην εφημερίδα «Τορόντο Σαν», που απευθύνεται σαν προειδοποίηση στην αμερικανική αυτοκρατορία. Πριν από αυτόν όμως προηγήθηκαν και άλλοι.

Ο ιστορικός...
... Νάιαλ Φέργκιουσον έγραφε πρόσφατα στο περιοδικό «Νιούσγουικ»: «Η ικανότητα των ΗΠΑ να διαχειριστούν τα οικονομικά τους συνδέεται στενά με την ικανότητά τους να παραμείνουν η κυρίαρχη παγκόσμια στρατιωτική δύναμη... Έτσι πέφτουν οι αυτοκρατορίες. Πρώτα με μια έκρηξη του χρέους τους. Και τέλος με την αναπόφευκτη αδυναμία τους να συντηρήσουν τον στρατό τους». Ο Φέργκιουσον φέρνει πολλά ιστορικά παραδείγματα. Την Ισπανία, που χρεοκόπησε 14 φορές από το 1557 έως το 1696. Την προεπαναστατική Γαλλία, που ξόδευε το 62% των κρατικών εσόδων στην εξυπηρέτηση του χρέους της. Την οθωμανική αυτοκρατορία, που το 1875 δαπανούσε το 50% των εσόδων της για την εξόφληση του χρέους της, έναντι 15% το 1860. Και τη Βρετανία, που στον Μεσοπόλεμο το 44% των εσόδων της πήγαινε σε τόκους, δυσκολεύοντας την προσπάθειά της να εξοπλιστεί εν όψει της ναζιστικής απειλής.

Η Ισπανία...
... των Αψβούργων ήταν η πρώτη παγκόσμια υπερδύναμη, που οι αποικίες της έφταναν από την Αμερική μέχρι τις Φιλιππίνες. Για να διατηρηθεί έτσι, χρειαζόταν μια ισχυρή και αναπτυσσόμενη οικονομία. Όμως δεν ακολούθησε την οικονομική επέκταση άλλων χωρών της Ευρώπης. Αρκέστηκε στη βραχυπρόθεσμη κατανάλωση, χωρίς να παράγει τα αγαθά που χρειαζόταν η εσωτερική αγορά. Κι αυτό αποδείχτηκε μοιραίο. Οι ισπανικές εισαγωγές έφτασαν να είναι διπλάσιες από τις εξαγωγές. «Το υπερπόντιο εμπόριο έπεσε στα χέρια των ξένων», γράφει ένας άλλος ιστορικός, ο Χάιμε Βίσενς Βίβες. «Κι αυτό, μαζί με το άνοιγμα της εσωτερικής αγοράς στα ξένα αγαθά, αποδείχτηκε ολέθριο». Μια χώρα που δεν μπορεί να ελέγξει την εσωτερική αγορά της, δύσκολα μπορεί να σταθεί στις εξωτερικές αγορές. Έτσι, η ισπανική αυτοκρατορία έγινε οικονομική αποικία άλλων δυνάμεων. Στις ανταγωνίστριες χώρες υπήρχαν δουλειές και ευημερία, ραγδαία αύξηση του πληθυσμού και ανερχόμενα φορολογικά έσοδα. Έτσι κατάφεραν να συγκροτήσουν και να χρηματοδοτήσουν αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις, που δεν άργησαν να νικήσουν την άλλοτε κραταιά Ισπανία σε στεριά και θάλασσα. «Η αμερικανική αυτοκρατορία καταναλώνει σήμερα περισσότερα από όσα παράγει», λέει ο καθηγητής των οικονομικών Ουίλιαμ Χόκινς. «Το εμπορικό έλλειμμά της αγγίζει εκείνο της Ισπανίας των Αψβούργων. Οι δαπάνες και η κατανάλωση χρηματοδοτούνται με χρέος. Αντί να κερδίζει τα μέσα για να πληρώνει τους λογαριασμούς της, η Αμερική τυπώνει χρήμα. Και η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της δείχνει αδιάφορη για την τύχη της εγχώριας βιομηχανίας».

Η κατάληξη...
... της Αμερικής είναι γι΄ αυτούς τους ιστορικούς αναπόφευκτη, αν δεν διδαχτεί από το ιστορικό μάθημα της Ισπανίας των Αψβούργων (που δεν είναι χρήσιμο μόνο για τις μεγάλες χώρες που θέλουν να παραμείνουν μεγάλες, αλλά και για τις μικρές που θέλουν να πάψουν να είναι μικρές).
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=10&ct=13&artid=4560406